Ochrona działaczy związkowych nie jest nieograniczona

Prawo działacza związkowego do ochrony trwałości stosunku pracy nie ma charakteru bezwzględnego. Zindywidualizowane okoliczności sprawy mogą uzasadniać oddalenie powództwa pracownika o przywrócenie do pracy i zasądzenie w to miejsce odszkodowania, a w wyjątkowych wypadkach oddalenie powództwa w całości. Podstawą tego rodzaju orzeczeń jest art. 4771 k.p.c. w związku z art. 8 k.p. Innymi słowy, ochrona związkowa nie może służyć wyłącznie uniemożliwieniu pracodawcy zasadnego rozwiązania umowy o pracę, gdy owa zasadność dotyczy postawy pracownika, bez związku z wykonywaniem zadań związkowych. Celem ochrony stosunku pracy działacza jest przede wszystkim zagwarantowanie mu niezależności w wypełnianiu funkcji.

Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 26 maja 2021 r. (II PSKP 22/21).

Pracownik wystąpił z powództwem przeciwko byłemu pracodawcy. Twierdził, że jego odwołanie ze stanowiska, które było równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, nie zostało dokonane poprawnie pod względem formalnym.

Pracodawca zdecydował o zakończeniu z nim współpracy w czasie, gdy pracownik korzystał z urlopu, a następnie ze zwolnienia lekarskiego. Podczas urlopu pracownik negocjował z przewodniczącym zarządu regionu związku zawodowego działającego u pracodawcy możliwość przystąpienia do tego związku. Swoje członkostwo uzależniał od podjęcia uchwały o objęciu go szczególną ochroną zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. DzU z 2022 r., poz. 854; dalej: ZwZawU), co też się stało. Mimo więc, że dotąd nie był zaangażowany w działalność związkową, to z uwagi na status osoby upoważnionej do reprezentacji organizacji związkowej względem pracodawcy, został z mocy prawa objęty szczególną ochroną trwałości stosunku pracy. Pracodawca nie miał jednak wiedzy na ten temat i po powrocie pracownika z urlopu i nieobecności chorobowej rozwiązał z nim umowę o pracę (bez uprzedniego kontaktu ze...